Grzańce

Wino na dłuższe wieczory

Wino posiada całą gamę zmysłowych i zdrowotnych właściwości. Oprócz niewątpliwych walorów smakowych należy zauważyć, że rozgrzewa ono ciało i skutecznie poprawia ogólne samopoczucie, co jest szczególnie ważne jesienią.

Gorące wino z miodem lub cukrem oraz znakomitym dodatkiem różnego rodzaju przypraw (głównie korzennych) to wspaniałe remedium na chandrę, zimno, deszcz, brak słońca czy coraz krótsze dni.

Karty historii grzańcem zapisane

Grzane wino ma długą i bogatą tradycję wśród wielu krajów europejskich.

Już w V wieku n.e. pojawiło się ono w piśmiennictwie. W księdze „De Re Coquinaria” odnajdujemy pierwszy przepis na Conditum Paradoxum, czyli zadziwiające przyprawowe wino w rzymskiej i bizantyjskiej kuchni.

W średniowieczu ciepły trunek uchodził za znakomite lekarstwo, którym chętnie raczono się w zimne dni. Marcin z Urzędowa, znany XVI-wieczny medyk i zielarz, zalecał picie podgrzewanych napojów alkoholowych dla wzmocnienia organizmu. W okresie tym grzaniec pełnił także rolę elitarnego napitku na dworach monarszych oraz w kręgach szlachty i bogatego mieszczaństwa.

Grzaniec pojawia się również w twórczości polskich literatów. Jan Kochanowski pisał: „Milczysz przy stole mój panie kamracie, czy tylko dla grzańca gębę swą trzymacie?”. W „Panu Tadeuszu” napisana została z kolei następująca kwestia: „Cymbalistów było wielu, lecz po sześciu grzańcach nikt już nie stał przy Jankielu”.

Grzańce - wino grzane

Conditum Paradoxum na przestrzeni wieków zdobył ogromną popularność i rozprzestrzenił się po całej Europie, trwale wpisując się w kulturę wielu narodów.

Różnorodność nadaje smak

Wina grzane najpopularniejsze są przede wszystkim w krajach niemieckojęzycznych i Holandii, znane są jednak w całej Europie: Niemcy mają swój glühwein, Skandynawowie – glögg, Duńczycy – jule glögg, Brytyjczycy – mulled wine. Francuskie vin chaud, czeskie svařené víno, węgierskie forralt bor, tureckie sıcak şarap, bałkańskie kuhano vino, włoskie vin brulé, czy nasz grzaniec wykorzystują podobne składniki. Jakie? Czerwone, tudzież białe wino, goździki, pieprz, miód, liść laurowy, szafran, cynamon, bakalie i cytrusy.

Gotowe grzane wino można znaleźć na sklepowych półkach, wystarczy je podgrzać i podać parujące z ceramicznego kubka. Największą jednak frajdę sprawia własnoręczne przyrządzenie tego aromatycznego trunku.